Rasy świnek morskich

Świnki Krótkowłose:

1. American (gładkowłosa)
   Na całym ciele świnka ma krótkie, gładkie i przylegające do ciała futerko o długości około 17-18mm. Oglądana z góry powinna mieć tułów mniej więcej równej szerokości. Włosy powinny być gęste, a głowa zakończona okrągłym nosem. Jest najstarszą i najbardziej znaną rasą, przybyła do Europy już w XVI wieku. Na zdjęciu WINKY Savonnier, wł. Jitka Rudolfová, hod. Atacama.


2. Abyssinian 
   Popularnie zwana rozetkową. Włosy świnki układają się w tzw. rozetki - w pewnych punktach na ciele tworzy się zawirowanie w futerku i włosy rozkładają się z tego punktu na boki piętrząc się. Im owe rozetki są głębsze i bardziej strome, tym świnka bliższa ideałowi. Stąd też nazwa rasy - ang. abyss - przepaść. Rozetek na ciele świnki powinno być przynajmniej osiem, jednak najbliższe ideałowi świnki mają ich dziesięć, rozmieszczonych w następujący sposób: po jednej na każdej łopatce, cztery na grzbiecie, po jednej na każdym biodrze i dwie w tylnej części ciała. Włos powinien odstawać od ciała na ok. 3.5 cm i być szorstki w dotyku. Jest to rasa bardzo trudna w hodowli, gdyż trudno otrzymać dobry rozkład rozetek, a ponadto często zdarzają się tzw. rozetki podwójne i środkach leżących bardzo blisko siebie. Na zdjęciu DOMINO Van Barnim, wł. Jitka Rudolfová, hod. Atacama.


3. Crested
   Jest to odmiana świnki gładkowłosej, a jej charakterystyczną cechą jest pojedyncza rozetka umiejscowiona na głowie zwana koroną. Powinna ona mieć dobrze widoczny środek. U odmiany Self Crested (angielski Crested) całe futerko łącznie z koroną jest w jednym kolorze. Na zdjęciu LINA vom Kombinat Friesenmeute, wł. Jitka Rudolfová, hod. Atacama.


4. White Crested (znane też jako American Crested)
   Jest to odmianą o jednokolorowym umaszczeniu całego ciała i białej koronie na głowie. U tej rasy żaden biały włos nie może rosnąć poza koroną, a w koronie nie może znaleźć się włos o żadnym innym kolorze niż biały. Koronka powinna być idealnie okrągła. Z powodu tych wielu wymagań jest to rasa bardzo trudna w hodowli. Na zdjęciu MHPC's JERRY, wł. Jitka Rudolfová, hod. Atacama. Odmiana Irish Crested (irlandzki Crested) posiada dwie rozetki na łopatkach, które spotykają się i łączą w najwyższym punkcie pleców tworząc niewielkiego irokeza, który następnie ciągnie się wzdłuż kręgosłupa do tylnych partii ciała jak u Ridgebacków. Można też dopuścić niewielkie wicherki po prawej i lewej stronie szyi, poza tym futerko na całym ciele musi być idealnie gładkie. Może przyjmować dowolne kolory.


5. Teddy
   Podobnie jak u Rexa jego futerko jest krótkie i szorstkie. Nazwa pochodzi od wyglądu świnki, która przypomina pluszowego misia (ang. teddy bear). U odmiany CH Teddy (szwajcarski Teddy) włos dorasta do około 6cm długości, jest gęsty i równomiernie rozłożony, na brzuchu kręcony, ostateczną strukturę uzyskuje około piątego miesiąca życia. W futrze nie mogą występować rozetki. U osobników z niektórych miotów pojawia się na czole niewielka koronka, jednak hodowcy dążą do wyeliminowania tej cechy. Ciała tych świnek są dość masywne (samce często przekraczają wagę 1kg, co jest zupełnie normalne u tej rasy), o szeroko rozstawionych przednich łapkach i mocno zaokrąglonej głowie. Uszy świnki są lekko oklapnięte, a oczy szeroko rozstawione. Na zdjęciu CH Teddy Baselbieter DANDY, wł. Olga Langier, hod. Individuality. Odmiana US Teddy (amerykański Teddy) jest bardzo podobna do CH Teddy, jednak dzieli je podstawowa różnica, którą jest długość włosa, dochodząca u US Teddy jedynie do 2cm. Długość i gęstość włosa na całym ciele powinna być równomierna. U młodych świnek układa się on tworząc fale, które zmieniają się w gładkie pluszowe futerko wraz z wiekiem i osiągają ostateczną strukturę około ósmego miesiąca życia.


6. Rex
   Charakteryzuje się krótkim, gładkim i wełnistym włosem dorastającym do 2cm długości. U idealnego Rexa futro jest bardzo gęste i każdy włos odstaje od ciała pod kątem 90 stopni. Rasę tę po raz pierwszy otrzymano w 1919 roku. Na zdjęciu BALBINA Andymar, wł. Anna Szczechowska, hod. Anavero.


7. Ridgeback
   Jest to świnka gładkowłosa z charakterystycznym pasmem włosów wzdłuż całego kręgosłupa, które podwijają się do góry tworząc "irokeza". Młode świnki tej rasy są nierozróżnialne od świnek rasy American, gdyż ich włos jest jeszcze zbyt cienki i wiotki, aby utworzyć owego "irokeza". Zaczyna się on kształtować dopiero około 4-5 tygodnia życia. Ridgebacki są krzyżówkami świnek gładkowłosych z peruwiankami lub z rasą abyssinian. Rasa ta, jak do tej pory, jest uznana jedynie w standardzie brytyjskim.


8. Crested Ridgeback 
   Ma dodatkowo rozetkę na czole.


9. Curly
   Świnka o krótkich i kręconych włosach, które mimo iż wyglądają na miękkie, w rzeczywistości są bardzo twarde i szczeciniaste. Rasa ta została wyhodowana w Skandynawii w latach 80. i jest uznana tylko w angielskim oraz od niedawna niemieckim standardzie. Jest ona skrzyżowaniem Rexa i Abyssinian. Na zdjęciu złota medalistka RAVENNA von den Knopfaugen, wł. Carmen i Iris Langstädtler, hod. Knopfaugen.


10. Somali 
    Stosunkowo nowa australijska rasa, w Europie jest jeszcze właściwie nieznana. Pochodzi ona ze skrzyżowania Abyssynian z Rexem lub z Teddym.


11. KHP
    (Kurzhaarer Peruaner). Krótkowłosa peruwianka. Posiada na biodrach dwa wirki, które sprawiają, że sierść na brzuchu rośnie w odwrotnym kierunku.

Świnki Bezwłose:

12. Skinny 
    Wyhodowana sztucznie świnka, należy do świnek bezwłosych, wyróżnia się tym, że posiada niewielkie kępki nastroszonego futerka na pyszczku, uszach i stopach. Ich skóra jest bardzo miękka i delikatna. Brak włosów determinowany jest recesywnym genem, a więc w wyniku skrzyżowania ze świnką owłosioną rodzą się zazwyczaj maluchy owłosione. Świnki bezwłose wymagają wysokokalorycznego pożywienia w celu dostarczenia organizmowi energii potrzebnej do utrzymania stałej temperatury ciała. Na zdjęciu DARWIN z Cavia Zahva, wł. Jitka Rudolfová, hod. Atacama.


13. Baldwin 
    Nie posiada włosów na całym ciele, skóra jest bardzo twarda i gruba. W przeciwieństwie do Skinny'ch Baldwiny rodzą się owłosione i tracą włosy z wiekiem. Rasa ta została wyhodowana sztucznie w 1978 roku. Na zdjęciu MHPC's LAURA, wł. Jitka Rudolfová, hod. Atacama.

Świnki Długowłose:

14. Peruwianka
    Charakteryzuje się długim włosem na całym ciele, który rozkłada się ze środka do zewnątrz, na wszystkie strony. Sprawia to, że często trudno jest rozróżnić, gdzie świnka ma przód, a gdzie tył. Włosy są delikatne i połyskliwe, papilotowane mogą osiągnąć nawet 50 cm długości, jednak w warunkach naturalnych ścierają się o podłoże do długości kilkunastu centymetrów. W tylnych częściach ciała świnki znajdują się dwie rozetki. Rasa ta była już znana w XIXw. Na zdjęciu Caramula's LILY-WHITE, wł. Anna Karniewska-Murgała, hod. Amaretto.


15. Boucle (Alpaca, Alpaka) 
    Jest to odmiana Peruwianki o kręconych włosach powstała ze skrzyżowania tejże z Texelem. U niektórych osobników w okolicach tylnych rozetek znajdują się pewne zawirowania, które mimo, iż niewidoczne u dorosłych osobników, nie są mile widziane przez hodowców. Na zdjęciu Finlayson's SIMBA, wł. Sherri Evans, hod. Creator's Critters Rabbitry & Caviary, http://www.creatorscritters.net.


16. Sheltie (Silkie) 
    Bardzo długie proste, gładkie włosy układające się do tyłu, na pyszczku krótkie. Od peruwianek różni się tym, że nie posiada żadnych zawirowań w futerku. Genetycznie jest to American o długich włosach. Po raz pierwszy pojawiła się w standardzie angielskim w 1973 roku. Na zdjęciu ZUZANA Terra Punctata, wł. Jitka Rudolfová, hod. Atacama.


17. Texel 
    Jest mieszanką Sheltie i Rexa, ma włosy długie jak Sheltie, jednak hodowcy wiele lat pracowali nad tym, aby wyeliminować szczeciniastość włosa Rexa, dzięki czemu są one teraz bardzo miękkie w dotyku, a przy tym kręcone. Idealne kosmyki przyjmują kształt ścisłych korkociągów, rozczesane robią się faliste. Na zdjęciu Finlayson's PEKOE, wł. Sherri Evans, hod. Creator's Critters Rabbitry & Caviary, http://www.creatorscritters.net.


18. Coronet 
    Jest odmianą pochodzącą ze skrzyżowania Sheltie i Crested. Posiada bardzo długie proste włosy. Charakteryzuje się pojedynczą rozetką na głowie. Jest ona zwana koroną i stąd nazwa rasy. Korona ta powinna być największa jak to tylko możliwie, posiadając zarazem jak najmniejszy środek znajdujący się dokładnie w centrum czworokąta tworzonego przez oczy i uszy świnki. Na zdjęciu MaJa FORT SIMPSON, wł. Anna Karniewska-Murgała, hod. Amaretto.


19. Merino 
    Odmiana coroneta o kręconych włosach, podobnie jak on posiada pojedynczą rozetkę na głowie. Korona ta jest najtrudniejszym do wyhodowania elementem - powinna być duża, wysoka i szeroko otwarta z możliwie jak najmniejszym środkiem. Merino jest skrzyżowaniem Coroneta z Texelem. Nazwa rasy pochodzi od gatunku hiszpańskiej owcy merino i odnosi się do gęsto kręconych włosów świnki. Na zdjęciu LORD Stechovicky Poklad, wł. Anna Szczechowska, hod. Anavero.


20. Angora 
    Świnka ma długie włosy i nieliczne rozetki na ciele, jest to długowłosy odpowiednik świnki rozetkowej. 
21. Moher 
    Cechą charakterystyczną tej rasy jest długie i bardzo gęste futro. W związku z tym świnki te źle znoszą wysokie temperatury. Moher jest kręconowłosym odpowiednikiem angory.


22. Lunkarya
    Rasa na razie jeszcze niezbyt rozpowszechniona, jednak bardzo atrakcyjna wizualnie. Na pyszczku ma krótkie szorstkie włosy, natomiast reszta ciała pokryta jest długimi kręconymi i falistymi włosami, które robią wrażenie jakby były zakręcone na dużych wałkach. Dodatkowo rozkładają się one nie tylko na boki, ale i piętrzą ku górze. Jest to długowłosa odmiana Curly, posiadająca ten sam dominujący gen kręconych włosów uzyskany w latach 80. przez skandynawskich hodowców. Najbardziej charakterystyczną cechą tej rasy jest duża szorstkość włosa, Lunkarye o miękkim włosie nie są mile przez hodowców widziane. Aby utrzymać odpowiednią szorstkość należy krzyżować jedynie Lunkarye z Lunkaryami. Niedopuszczalne jest krzyżowanie ich z Texelami, Merino, Alpakami ani Rexami. Większość Lunkaryi posiada taki rozkład rozetek, jak Peruwianki. Na zdjęciu Windflowers BORN TO BE A STAR, wł. Carmen i Iris Langstädtler, hod. Knopfaugen. Na razie w Polsce w hodowlach lub prywatnych domach mają swój dom rasowi przedstawiciele następujących ras: RCH Teddy, US Teddy, Peruwianka, Sheltie, Texel, Coronet, Merino oraz Skinny.

Autorem tekstu jest Pani Barbara Domagała (Sas), której serdecznie dziękujemy za udostępnienie cennych materiałów i zgodę na ich publikację.